Sigorta Hukukunda Dolaylı Hasar / Zarar

Sigorta Hukukunda Dolaylı Hasar /  Zarar

Bu yazı ile sigorta türlerine göre dolaylı zararın ya da hasarın yasal dayanağı  ve tazmin edilmesine ilişkin talebin genel ve özel şart hükümlerine göre ileri sürülüp sürülemeyeceği ve ileri sürülmesi halinde doğuracağı hukuki sonuçları açıklamaya çalışacağım.

Öncelikle zararı tanımlar isek  bir kimsenin malvarlığında kendi rızası dışında meydana gelen azalma olarak tanımlanabilir. Bu tanımlama sadece maddi zarara ilişkin bir değerlendirmedir.Dolaylı zarar ise en güzel bir örnek ile açıklanabilir.


A aracının B aracına arkadan çarpması ile doğrudan doğruya verilen ilk zarar öndeki aracın arka tamponun hasarlanmasıdır.Ancak bazen bu zarar peşi sıra ilk olayı takip eden başka zararlarda doğurabilir örneğin araç tamir amacıyla tamirhaneye çekici ile götürülürken başka bir kaza ile bu sefer pert olabilir.Sebep sonuç ilişkisi açısından bakar isek ilk kaza olmasa ikinci kazanın da olmayacağını söyleyebiliriz zarar silsilesi tıpkı bir kar topu gibi ilk olayın tetiklemesi ile büyüyebilir.Yeni kiralanan aracın da kaza yapması sonrasında mali açıdan güç duruma düşülüp iflas edilmesi kısacası ilk nedenin tetiklediği diğer nedenlere bağlı olarak da yeni

zararlar ortaya çıkabilir.

 

Bu dizi zararlar aynı kişide toplandığında dolaylı zararlara "takip eden zararlar" adı verilebilir

 
Sorumluluk hukuku ve sorumluluk sigortacıları riskin öngörülebilir olmasını arzularlar ve genel olarak taleplerin ölçümlenemeyecek derecede büyümesine izin verilmemesi eğilimindedir.
 
Bu hususuda poliçe üzerine yazılmış genel ve özel şartlar ile açıklanır dolaylı hasar ya da zarar niteliği itibarıyla mali niteliktedir ve sigortacılıkta en çok kar kaybı , iş durması şeklinde ortaya çıkar.
 
Bu sebeple bazı genel şartlarda açıkça dolaylı zararlar teminat dışıdır denmekte iken bazılarında üstü kapalı olarak doğrudan meydana gelen zararların teminat kapsamında olduğu belirtlmiş bazılarında ise sadece kar kaybı ve iş durmasının teminat dışı olduğu bildirilmiştir.
 
Mal sigortalarında sigorta bedeli ile sınırlama getirildiğinden dolaylı zarar taleplerinin bir nebze de olsa önüne geçildiğinden olsa gerek açık tanımlamalara yer verilmemiştir.
 
Özellikle sorumluluk sigortalarında sıkıntı yaratan dolaylı zarar talepleri en açık şekilde yapılan bir değişiklik ile Trafik Sigortasında teminat dışına bırakılmıştır.
 
Değer kaybı, kar kaybı , iş durması ilave / munzam zararlar altında talep edilebilen  ek hasar taleplerinde her olayın kendi özelliğine göre uzman bir hukukçunun incelemesinin büyük önemi vardır zira dolaylı hasar yoruma açık olup Yargıtay Kararları ve poliçe şartları ile beraber titizlikle yorumlanmalıdır.
 
Aşağıda bazı genel şartların maddelerine ilişkin örnekler verilip en sonda yansıma zararı hakkında yanlış bilinen bazı hususlar vurgulanmıştır.
 
  

Sorumluluk Sigortalarında Dolaylı Hasarlar



Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası (  Trafik Sigortası ) Genel Şartları en açık bir biçimde teminat dışı bırakan genel şart olmasına rağmen  bu poliçeden kaynaklı değer kaybı tartışmaları ile değer kaybının doğrudan zarar mı dolaylı zarar mı olduğu yönünde yorum farklılıkları olduğu için uygulamada sıkıntı yaşanmaktadır.

İşveren Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarında dolaylı zararlara yapılmış bir atıf bulunmamakta bunda uygulamada zararın tanımının belirli olması nedeni ile sıkıntı yaşanmaması ve genel şartların oldukça eski tarihli olması ile poliçenin yangınlığının ve bilinirliğinin az olmasının sebep olduğunu düşünüyorum.


Mal Sigortalarında Dolaylı Hasarlar



Elektronik Cihaz Sigortaları Genel Şartları d ve Makina Kırılması Sigortası Genel Şartları e maddeleri dolaylı zararı açıkça belirtmese de olabilecek en yakın dolaylı zararları açık bir şekilde teminat dışı bırakmıştır.

Teminat Dışında Kalan Haller

Madde 3- Aşağıdaki haller sigorta teminatının dışındadır:

d) Hangi sebepden husule gelirse gelsin her tür kar kaybı veya mali mesuliyetler,

e) Hangi sebepten husule gelirse gelsin her türlü kar kaybı ve mali mes'uliyetlerden


İnşaat Sigortası Genel Şartları bu konuda ilginç bir biçimde açık hükümler barındırmıyor.Bunun sebebi sigorta değerinin tanımında saklıdır.

Hırsızlık Sigortası , Kasko Sigortası, Yangın Sigortası Genel Şartları klasik olan kapsama ilişkin tanımında doğrudan meydana gelen zararlar diyerek dolaylı zararları teminat dışı brakmış
sigortalı kıymetlerde doğrudan meydana gelen maddi kayıp ve zararlar, teminat altına alınmıştır.

Kara Araçları Kasko Sigortası Genel Şartları

A.l. Sigortanın Konusu
 
Bu sigorta ile sigortacı, sigortalının poliçede belirtilen ve karayolunda kullanma izni olan motorlu ve motorsuz kara araçlarından, römork veya karavanlardan iş makinelerinden, lastik tekerlekli traktörler, diğer zirai tarım makinelerinden doğan menfaatin aşağıda belirtilen risklerin gerçekleşmesi sonucunda doğrudan uğrayacağı maddi zararları teminat altına alır.
 
Yangın Sigortası Genel Şartları
A.l- Sigortanın Kapsamı

Bu sigorta ile yangının, yıldırımın, infilakın veya yangın ve infilak sonucu meydana gelen duman, buhar ve hararetin sigortalı mallarda doğrudan neden olacağı maddi zararlar, sigorta bedeline kadar temin olunmuştur.
 
 

Yansıma Zararı Dolaylı Zarar Farkı

 

Yansıma zararı ile dolaylı zarar karıştırılabilir dolaylı zarar dar anlamda doğrudan zarar sonucunda ortaya çıkan kazanç kaybı zararıdır. Yansıma zararında ise yansıma zararı mağduru olan kişi doğrudan bir zarara uğramaz yansıma zararında hukuka aykırı bir fiile maruz kalan kişiden başka üçüncü bir kişi aynı fiil sebebiyle zarara uğrar

Dolaylı zarar yansıma zararı ayrımını bir örnek ile vermek gerekirse Ahmet Bekir'in kusuruyla sebep olduğu trafik kazası nedeniyle yaralanmış hastaneye kaldırılmıştır. Ahmet'in hastanede kalmak zorunda olduğu sürede yapılan bir teklife karşılık çok önemli bir iş seyahatine gitmesi gerekmiş ama gidemediği için 1.000.000 USD lik bir sözleşmeyi imzalayamamıştır. Trafik kazası sonrası mutad olmayan bu gelişme sonucu Ahmet'in zararı dolaylı zarar olarak nitelendirilir. Ahmet kaza sonucunda ölse idi yakınlarının destekten mahrum kalmaları sonucunda oluşan zararları ise yansıma zarar olacaktı.

Dolayısıyla yansıma zararın en bariz özelliği üçüncü bir kişinin zararı niteliğindedir.

1 yorum :

  1. Yine de Sayın ÜÇ bazı hususlar hala belirsizliğini korumakta veyahut ben daha net bir sonuç aramaktayım. 3. kişinin verdiği zarardan dolayı aracı bakım ve tamirde kalan kişinin trafik sigortasından bu sürelere ilişkin kullanamama bedeli talepleri olabilecek midir? Yani bu doğrudan mı dolaylı zarar mı?

    YanıtlaSil

Sadece uygun görülen yorumlar, iletişim bilgileri var ise yanıtlanacaktır.