CMR
HÜKÜMLERİNE GÖRE NAKLİYECİNİN SORUMLULUĞU
CMR Hukukunda en çok tartışılan meselelerden biri
eğer yüklemeyi gönderen yaptıysa ambalaj ve istiflemeden kaynaklı sorunlarda sorumluluk
kime ait olacaktır ? Yargıtay nakliyeciyi basiretli
bir taşıyıcı olarak kabul edip müterafik kusurlu olduğuna dair
karar vermiştir.Bu ve benzeri bir çok karar olup uygulamada en sık karşılaşılan
soruna genelde benzer çözümler sunulmakta ise de şahsen bu kararın her olaya
uygulanamayacağını her somut olayın kendi içinde değerlendirilmesi gerektiğini
düşünüyorum.Zaten kararda özünde hakimin takdir hakkını kullanması esasına
dayanmaktadır.
YARGITAY 11. HUKUK
DAİRESİ E. 2002/12522,K. 2003/5035,T. 15.5.2003
TALEP : Davacı vekili,
müvekkil şirkete taşıma rizikolarına karşı sigortalı emtianın, davalı
tarafından gerçekleştirilen taşıma sırasında uğradığı ( 1.224.465.407 ) TL
hasar bedelinin sigorta ettirene ödendiğini ileri sürerek, anılan meblağın,
ödeme tarihinden itibaren, avans faiziyle birlikte davalıdan tahsilini talep ve
dava etmiştir.
SAVUNMA :Davalı vekili,
T.T.K.nun 788 ve 795. maddeleri uyarınca hasar tespiti yapılmadığından dava
hakkının düştüğünü, aynı Yasanın 781.maddesi uyarınca yeterli paketleme
yapılmadığı için meydana gelen hasardan müvekkilinin sorumlu olmadığını
savunarak, davanın reddini istemiştir.
KARAR :
Mahkemece, davalı taşıyıcının hatalı ambalajlamayı fark ettiği halde
malları bu şekilde teslim aldığı ve güvenli şekilde taşımadığı, bu durumu
belirten bir çekince koymadığı, bu durumda davacı şirkete sigortalı yükleyenin
müterafik kusurundan ahsedilemeyeceği,hasar bedelinin ( 1.099.465.407 )TL
olduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne, anılan meblağın ödeme tarihinden
itibaren avans faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
Kararı, davalı taşıyıcı vekili temyiz etmiştir.
TEMYİZ : Dava, sigortacı şirketin malı hasarlı
teslim eden taşıyıcı aleyhine açmış olduğu taşıma sigortasına dayalı rücuan
tazminat davasıdır. Gerek T.T.K.nda ve gerekse CMR'de öngörülen sorumluluk
sistemine göre, taşıyıcı, eşyanın kendisi tarafından teslim alındığı tarih ile
gönderilene teslim ettiği tarih arasında uğradığı hasardan sorumludur. ( TTK
781, CMR 17/1 ) Taşıyıcının bu sorumluluktan kurtulması, ancak anılan
maddelerde belirtilen kurtuluş beyyinelerini ispatlamasıyla mümkündür. Davalı her ne kadar, istif ve yüklemenin
göndericiye ait olduğunu, hasarın kötü ambalaj ve istifleme hatasından
kaynaklandığını savunmuş ise de, gönderen hatalı yükleme konusunda yanlış
talimat vermiş olsa bile, taşıyıcının, malın emniyetle taşınmasını sağlamak
üzere her türlü tedbiri alması, hatalı yüklemeye karşı çıkması gerektiğinden,
basiretli bir taşıyıcıdan beklenen davranışta bulunmaması nedeniyle sorumluluğu
vardır.
Öte yandan, yükleme
ve istifleme göndericiye ait ise, akarlı maddeyi taşımak için seçilen
paletlerin üstüste koymaya uygun şekilde destek bağlanmasının yapılmadığı,
bundan dolayı kutuların kaydığı ve tahta paletlerin dışına düştüğü, araç
sarsıntılarına karşı paletlerin çıtalarla takviye edilmediği ve hasarın bu
nedenle meydana geldiği anlaşılmış olmasına göre, Göndericinin de zararın
oluşmasında müterafik kusurlu olduğu kabul edilmelidir. Bu durum karşısında,
mahkemece, ambalaj ve istiflemenin göndericiye ait olduğunun belirlenmesi
halinde, tüm kusurun taşıyana yüklenemeyeceği gözetilerek, gönderici ve
taşıyıcının birlikte kusurlu ve sorumlu olduklarının kabulü ile bu çerçevede
değerlendirme yapılarak bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulması
doğru görülmemiştir.
