Yolcu taşımaya ruhsatlı olmayan araçlarda yolcu taşınması
Trafik poliçelerinde poliçe genel şartlarının B-4-e ) maddesi uyarınca :
'' Tazminatı gerektiren olay, yolcu taşımaya ruhsatlı olmayan araçlarda yolcu taşınması ''
esnasında meydana gelmişse bu maddeye istinaden sigorta şirketi öelen ya da yaralanan yolcuya ödediği tazminatı rücu hakkını kullanarak sigortalısından talep edebilir.
Bu maddedinin aynı genel şart maddesine geçen ve trafik mevzuatı gereği aracın ruhsatta yer alan ağırlığının aşılması hali olan istiap haddinin aşılması ile alakası yoktur bu madde ile kast edilen yolcu taşıması yasak ya da sınırlı olan araçlarda bu yasağa aykırılık ya da öngörülen sınırın aşılması halinde rücu hakkı doğmaktadır.
Ruhsata bakıp yolcu kapasitesi sorgulanmalıdır.
Örneğin traktörün çamurluğunda yolcu taşınması yasak ise ve çamurlukta yolcu taşınmış ise rücu hakkı vardır ya da kamyonette 2 yolcunun kabin içerisinde taşınmasına imkan varken kabin dışında kasada da yolcu taşınıyor ise kasada bulunan yolcunun talebinden dolayı yapılan ödemede de rücu hakkı mevcuttur.
YARGITAY 11. HUKUK DAİRESİ E. 2001/10283 K. 2002/2720 T. 25.3.2002 ''..Davacı vekili, davalıların malik ve sürücüsü olduğu aracın müvekkili şirkete zorunlu mali sorumluluk sigortası ile sigortalı olduğunu, yolcu taşımaya elverişli olmayan kamyonun servis aracına dönüştürmesi sonucu, içindeki yolculardan Mustafa Önderin vefat etmesi nedeniyle müteveffanın mirasçılarına müvekkilinin 3.000.000.000 lira tazminat ödediğini, davalılar eyleminin poliçe genel şartlarının 4/e maddesine aykırı olduğunu ileri sürerek, 3.000.000.000 liranın ödeme tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı Özservet Toprak San. ve Tic. A.Ş. vekili, müvekkiline ait aracın 2918 sayılı Yasaya göre çıkartılmış yönetmeliğe uygun olarak servis aracı olarak düzenlendiğini, yapılan değişikliğin ruhsatına işletilmemiş olması ile kaza arasında uygun illiyet bağı bulunmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, bilirkişi raporu ve dosya kapsamına göre, davalıların kusuruna isabet eden toplam tazminat miktarının 2.694.246.900 lira olduğu gerekçesiyle, 2.694.246.900 liranın 10.3.2000 ödeme tarihinden itibaren TC.Merkez Bankasının kısa vadeli kredilere öngördüğü reeskont faizi ile birlikte (değişen oranlara göre) davalılardan müştereken ve müteselsilen alınıp davacıya verilmesine karar verilmiştir.
Karar, davalı Özservet Toprak San. ve Tic. A.Ş. vekilince temyiz edilmiştir.
Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davalı Özservet Toprak San. ve Tic. A.Ş. vekilinin tüm temyiz itirazları yerinde değildir. ''
YARGITAY 11. HUKUK DAİRESİ E. 2001/8257 K. 2002/253 T. 21.1.2002 ''.. Davacı vekili, davalı şirkete ait olan ve müvekkil şirkete Trafik ZMSS poliçesi ile sigorta ettirilen iş makinasının, elektrik hattı çekme işinde kullanıldığı sırada virajı alamayarak devrilmesi sonucunda, aracın yolcu taşımak için elverişli olmayan ve mevzuatta yeri bulunmayan bir usulle kasasında bulunan davalı işçisi Şevketin öldüğünü, mirasçılarının da Ankara 5. İş Mahkemesinin 1998/621 esasına açtığı tazminat davasında, müvekkilinin 1.500.000.000 lira poliçe limiti ile sorumluluğuna karar verildiğini, mirasçıların başlattığı tâkip nedeniyle ilam bedeli olarak 2.850.000.000 lira ödendiğini, Trafik ZMSS Poliçesi Genel Şartlarının 4/e madde hükmüne göre, yolcu taşımaya ruhsatlı olmayan araçlarda yolcu taşıması yüzünden meydana gelen olaylar nedeniyle sigortacının ödediği tazminat için sigorta ettirene rücu edebileceğini, işlemiş faiz dahil 2.945.000.000 liranın rücuen tahsili için başlatılan icra takibinin davalının haksız itirazı üzerine durduğunu ileri sürerek, itirazın iptalini talep ve dava etmiştir.
Dava, Trafik ZMSS. poliçesi sebebiyle davacı sigorta şirketince zarar görene ödenen tazminat alacağının, sözleşmeye aykırı davranan sigorta ettiren davalıdan rücuen tahsili istemine ilişkindir.
Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda, sigorta ettiren ve işleten konumundaki davalı, somut olayın özelliği itibariyle işveren sıfatıyla % 40, davalının işçisi dava dışı sürücü % 60 oranında kusurlu bulunmuş olup, mahkemece de poliçe limiti olan 1.500.000.000 liranın davalının kusur oranına isabet eden bölümü olan 600.000.000 lira üzerinden dava kısmen kabul edilmiştir.
Oysa mahkemece, işletenin 2918 sayılı K.T.Knun 85.ve 86. madde hükümlerine göre, sürücünün kusurundan da kendi kusuru gibi sorumlu olduğu dikkate alınarak, kendi adamı olan sürücünün kusur oranının da ilavesiyle davalının % 100 kusur oranına ve esasen davacı sigorta ettirenin, davacı sigortacıya karşı sözleşmeye aykırılık sebebi ile poliçe genel şartlarının 4 ncü maddesi gereğince sorumluluğu ve davacının, davalı tarafın limitle sorumluluk savunmasına itirazı da değerlendirilerek, varılacak sonuç dairesinde bir karar verilmek gerekirken, yazılı olduğu şekilde hüküm tesisi doğru olmamıştır. ..''
